NATO na Politechnice Gdańskiej. Uczelnia będzie „Living Labem” Sojuszu

Kampus Politechniki Gdańskiej będzie pierwszym na świecie „Living Labem” NATO – czyli miejscem służącym ekspozycji najnowszych technologii i wynalazków sektora obronnego, opracowanych przez naukowców i wojskowych z 32 krajów należących do Sojuszu. Co więcej, w programie NATO DIANA znalazła się również konstrukcja opracowana przez naukowców PG.

Głównym zadaniem stworzonego w 2023 r. przez NATO programu DIANA jest połączenie naukowców i zespołów badawczych działających w ramach start-upów i pracujących nad nowatorskimi rozwiązaniami z obszaru tzw. głębokich technologii (ang. deep tech) - z jednostkami sektora cywilnego i obronnego. W grupie znajdują się 32 kraje należące do Sojuszu, w tym Polska. Jej udział w akceleratorze koordynuje Departament Innowacji Ministerstwa Obrony Narodowej.

Efektem pierwszych kilkunastu miesięcy działania programu NATO DIANA jest wyłonienie i akceleracja 44 najlepszych start-up-ów na świecie (w tym jednego z Polski – REVOBEAM, utworzonego przez naukowców PG), które przez ostatnie pół roku opracowały innowacyjne rozwiązania dual-use (podwójnego zastosowania) w obszarach wskazanych przez program. Niestety, rozwiązania te trudno jest w sposób stały prezentować potencjalnym nabywcom w ramach NATO i obecnie odbywa się to w sposób ograniczony - np. wyłącznie podczas ćwiczeń wojskowych.

– Dotychczas korzystanie z poligonów testowych NATO DIANA było tymczasowe. Gdy testy się kończyły, sprzęt musiał być usunięty, co utrudniało prezentację technologii szerokiej grupie potencjalnych klientów z sektora cywilnego i obronnego. Wkrótce jednak się to zmieni, ponieważ pierwszym „Living Labem” programu DIANA został kampus Politechniki Gdańskiej – tłumaczy dr hab. inż. Łukasz Kulas, naukowiec PG, współautor jednego z rozwiązań w programie oraz inicjator utworzenia „Living Labu” na PG.

Pierwsze konstrukcje już w sierpniu na kampusie PG

Tym samym na terenie kampusu PG – głównie na otwartej przestrzeni, ale też w laboratoriach i specjalnie przygotowanych pomieszczeniach – wkrótce zainstalowanych zostanie 21 z 44 rozwiązań opracowanych w ramach programu NATO DIANA, a w przyszłości dołączane będą kolejne.

Politechniczny „Living Lab” umożliwi utworzenie stałych instalacji dla technologii i konstrukcji, na czym skorzysta zarówno sektor obronny, jak również firmy cywilne, np. z branży morskiej. Każda instalacja będzie prezentowana przez wykwalifikowany personel i zostanie przygotowana tak, aby odzwierciedlała praktyczny scenariusz użytkownika końcowego. Wszystkie konstrukcje będą całodobowo chronione i szeroko dostępne dla przyszłych gości ze wszystkich krajów sojuszniczych NATO oraz Ukrainy.

Pierwsze konstrukcje pojawią się na kampusie uczelni prawdopodobnie już w sierpniu br., a pierwsze porozumienie ws. utworzenia „Living Labu” na PG podpisały w czwartek 4 lipca 2024 r. władze Politechniki Gdańskiej i Polskiej Grupy Zbrojeniowej – Stoczni Wojennej. Sygnatariuszami porozumienia byli prof. Krzysztof Wilde, rektor PG oraz Paweł Lulewicz, prezes zarządu PGZ Stoczni Wojennej.

– Ta umowa jest dla nas potwierdzeniem, że Politechnika Gdańska jest ważnym partnerem władz państwowych w sektorze obronności i bezpieczeństwa Polski – mówił prof. Krzysztof Wilde, rektor PG. – Jesteśmy dumni, że to właśnie na PG powstanie pierwszy polski „Living Lab” programu NATO DIANA. Umożliwi to Polskim Siłom Zbrojnym oraz ich odpowiednikom z innych krajów NATO szybką ocenę i zakup najbardziej obiecujących rozwiązań od innowatorów z programu DIANA.

NATO na PG. Co pojawi się na kampusie?

Szczególnie istotnym elementem „Living Labu” z punktu widzenia Politechniki Gdańskiej będzie projekt bezzałogowej, autonomicznej łodzi-drona, służącej m.in. patrolowaniu i wykrywaniu zagrożeń morskiej infrastruktury krytycznej – takiej jak np. morskie farmy wiatrowe, które mają wkrótce powstać na polskich wodach Bałtyku. Łódź powstanie na bazie projektu utworzonego wcześniej na PG konstrukcji „Hornet”, której twórcami byli naukowcy z Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki PG pracujący w zespole prof. Kulasa.

– Ten projekt jest doskonałym przykładem synergii wiedzy, doświadczenia i potencjału partnerów umowy – podkreślał prezes zarządu PGZ Paweł Lulewicz. – Mamy nadzieję, że pierwsze efekty tej współpracy będzie można podziwiać już w trakcie wrześniowego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach.

– W trakcie prac nad łodzią „Hornet” w ramach międzynarodowych projektów PG stworzyła m.in. oryginalne rozwiązania zwiększania świadomości sytuacyjnej z wykorzystanie kamer i LIDARów oraz technologie niezawodnej komunikacji bezprzewodowej, odporne na ataki zagłuszające typu „jamming” – tłumaczy prof. Kulas. – Bardzo mnie cieszy, że nasze technologie stanowiące efekt wieloletnich prac wkrótce trafią do polskich firm.

W ramach czwartkowej uroczystości PG, PGZ i start-up REVOBEAM, stworzony przez prof. Kulasa i mgr inż. Mateusza Rzymowskiego (WETI PG) w celu komercjalizacji anten inteligentnych opracowanych na PG, podpisały umowę o współpracy na rzecz dalszego rozwijania projektu, którego partnerami będą również firmy Cree Yacht i Mobile Monitoring.

Co jeszcze znajdzie się w „Living Labie” NATO DIANA na Politechnice Gdańskiej?

M.in. miniaturowe skalowalne ogniwa paliwowe, autonomiczny dron podwodny, systemy identyfikacji dronów, mobilne urządzenia pozwalające na pozyskiwanie energii z wiatru czy fal morskich, systemy dla zwiększania odporności infrastruktury krytycznej na cyberataki, urządzenia do komunikacji za pomocą łączy laserowych na duże odległości, systemy sensorów dla ochrony perymetrycznej, urządzenia pozwalające pojazdom lądowym na nawigowanie w przypadku zagłuszania GPS oraz systemy komunikacyjne dla dronów odporne na celowe zagłuszanie komunikacji.