„Pogotowie Sesja” – na ostatniej prostej przed egzaminami

Na przełomie stycznia i lutego na wielu uczelniach wyższych w Polsce rozpoczyna się sesja. Czasu do egzaminów zostało niewiele, a każdy student wie, że ostatnie dni przed zaliczeniem są kluczowe. Jak zaplanować naukę, jak sobie pomóc i lepiej się koncentrować, jak uczyć się efektywniej i do tego znaleźć czas na odpoczynek? Podpowiada prof. Joanna Mytnik, dyrektor Centrum Nowoczesnej Edukacji Politechniki Gdańskiej.

Prof. Joanna Mytnik z Politechniki Gdańskiej specjalizuje się w projektowaniu metod, narzędzi i całych ekosystemów uczenia się. Tuż przed nadchodzącą zimową sesją podpowiada, jak odpowiednio się do niej przygotować. Oto 10 porad, które pomogą studentkom i studentom zdać egzaminy bez stresu i bez poprawki.

1. Zmień nastawienie

Jeśli siadając do nauki myślisz „nie dam rady”, to nie dasz rady. Zmień nastawienie! Zamiast myśleć, jak bardzo nie chce Ci się uczyć, przyjmij postawę proaktywną: „OK, mam 6 dni do egzaminu i wykorzystam ten czas najlepiej, jak mogę”.

2. Zmień sposób działania

Został tydzień albo dwa do egzaminu? Działaj!

Zapomnij o wszystkim, co robiłaś/robiłeś do tej pory, przestań czytać, przepisywać prezentacje, przeglądać notatki. To są czynności, które tylko sprawiają wrażenie, że się uczysz.

Jeśli masz mało czasu, to:

1. Przejrzyj materiał.
2. Zdecyduj, co jest najważniejsze.
3. Zrób mapę myśli lub zestaw fiszek (jeśli materiał jest obszerny, zrób wcześniej skrótową notatkę).
4. Rób powtórki za pomocą fiszek (minimum pięć!).

Dopiero po trzeciej powtórce zaczniesz czuć, że odzyskujesz kontrolę nad sytuacją, więc nie odpuszczaj i powtarzaj!

3. Wyrzuć telefon

Na czas pracy w trybie skoncentrowanym usuń telefon z zasięgu twojego pola widzenia, wycisz go i schowaj do kieszeni kurtki w przedpokoju. Serio! Badania naukowe dowodzą, że nasz poziom koncentracji uwagi znacząco się obniża, jeśli telefon jest w zasięgu wzroku.

4. Opracuj plan

Do każdego przedmiotu opracuj rozkład aktywności w czasie i zapisz to!

• Wyznacz cel (data egzaminu) i zaplanuj drogę dojścia do tego celu.
• Wylistuj tematy (zagadnienia) z przedmiotu.
• Zablokuj w kalendarzu czas pracy na każde zagadnienie i każdy dzień, określając konkretny przedział czasu (time blocking).
• Wyznacz sobie momenty powtórek rozłożone w czasie (minimum 5!). Uwaga! Nie powtarzaj tego samego materiału więcej niż 1 raz tego samego dnia. Rozłóż je w czasie, rób coraz dłuższe przerwy (dni: 1, 2, 3, 5, 8).
  
  

5. Ucz się aktywnie

Czytanie nie jest efektywne. Po przeczytaniu tekstu:

• ułóż otwarte pytania do treści;
• zadawaj sobie wielokrotnie pytanie „dlaczego?” i szukaj odpowiedzi;
• znajdź skojarzenia, analogie, porównania: powiąż nową wiedzę z czymś, co już wiesz, rozumiesz;
• zrób mapę myśli;
• wizualizuj treści;
• mów na głos, wyobraź sobie, że opowiadasz komuś, czego właśnie się nauczałaś / nauczyłeś, mów do lustra!
  
  

6. Rób listy zadań

Rób krótkie listy zadań! Takie, które są naprawdę wykonalne, a nie życzeniowe. Niech twoja lista cię nie przeraża! 2 zadania, a nie 7! Zawsze możesz dodać kolejne, jeśli zostanie ci czas. Listy zadań zwalniają pamięć roboczą.

7. Nie ulegaj iluzji kompetencji

Czytanie, także wielokrotne czytanie, podkreślanie, zakreślanie fragmentów, robienie notatek to nie jest uczenie się, a daje Ci złudne poczucie, że się uczysz. Ślady pamięciowe się tworzą wtedy, gdy powtarzasz, przywołujesz informacje z pamięci. Nie wtedy, kiedy czytasz albo zakreślasz ważne hasła.

8. Rób sobie przerwy

Twój mózg pracuje, tworzy pamięć w 2 trybach:

1. skoncentrowanym (kiedy się uczysz świadomie) i
2. rozproszonym (kiedy przestajesz się skupiać i dajesz sobie odpocząć).

Tryb rozproszony to tryb bardzo intensywnej pracy twojego mózgu „w tle” w czasie, kiedy ty odpoczywasz. Twoja pamięć jest wtedy budowana, reorganizowana bez udziału twojej świadomości.

Po okresie wytężonej pracy w trybie skoncentrowanym (25 minut) zrób sobie przerwę (5-10 minut), pozwól, by w pamięci roboczej znowu zrobiło się miejsce na kolejną porcję informacji i twój mózg miał szansę poukładać sobie przyswajane przed chwilą informacje (technika Pomodoro). Sesje 25 + 5 powtarzaj wielokrotnie w ciągu dnia do różnych części materiału.

Pamiętaj: przerwy są kluczowym etapem zapamiętywania! Nigdy nie ucz się bez przerwy i całymi nocami.

9. Zaplanuj pożegnanie z pracą

Planując uczenie się na kolejny dzień (krótka lista zadań!) zaplanuj konkretną godzinę skończenia pracy w trybie skoncentrowanym. Daj mózgowi do zrozumienia, że nadejdzie czas na odpoczynek. Zapisz tę godzinę na kartce. I dotrzymaj słowa. Dzięki temu pomożesz sobie przełączać się w tryb „off” i efektywnie odpoczywać. Twój mózg musi wiedzieć, że po wysiłku przyjdzie nagroda w postaci relaksu (przełączenie na tryb rozproszony).

10. Wysypiaj się

Sen pełni kluczową rolę w tworzeniu pamięci. Podczas snu zachodzą 2 niezwykle ważne procesy:

• oczyszczanie mózgu (dzięki czemu masz wysoki poziom koncentracji uwagi następnego dnia)
• tworzenie i reorganizowanie pamięci (hipokamp decyduje, czy informacje zbierane w ciągu dnia zostaną zapamiętane)

Jeśli zarywasz noc, zmniejszasz szanse na zapamiętanie tego, czego się uczysz w ciągu dnia.

Najważniejsze: wyśpij się w noc przed egzaminem!

Powodzenia! Dasz radę!