Wielkie odliczanie. Wkrótce uruchomienie superkomputera Politechniki Gdańskiej

To będzie jedno z najnowocześniejszych centrów informatycznych w tej części Europy. Politechnika Gdańska kończy realizację projektu Centrum Kompetencji STOS, w którym znajdzie się m.in. jeden z najszybszych obecnie superkomputerów w Europie. Otwarcie kompleksu nastąpi prawdopodobnie w pierwszym kwartale przyszłego roku.

Obiekt powstał na terenie kampusu Politechniki Gdańskiej, a dokładnie na zboczu Góry Szubienicznej w Gdańsku Wrzeszczu – przy ul. Traugutta. Znajduje się w nim tzw. bunkier, czyli miejsce z zespołem serwerowni i jednym z najszybszych superkomputerów w Europie, umożliwiającym gromadzenie, przetwarzanie i archiwizowanie ogromnych zbiorów danych, a także wykonywanie skomplikowanych symulacji w badaniach naukowych.

CK STOS PG będzie nową siedzibą Centrum Informatycznego Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej PG. Jego dyrektorem, a zarazem pomysłodawcą projektu CK STOS PG jest prof. Henryk Krawczyk. Za realizację budowy kompleksu odpowiada spółka NDI.

Inwestycja za ćwierć miliarda złotych

– Projekt CK STOS PG wniesie nową jakość do polskiej nauki i wzmocni wizerunek Gdańska i Pomorza na akademickiej mapie Europy – mówi prof. Krzysztof Wilde, rektor Politechniki Gdańskiej. – Centrum będzie wyposażone w supernowoczesny komputer oraz przestrzenie do pracy dla naukowców, inżynierów i studentów. Po uruchomieniu kompleksu i samego superkomputera zyskamy możliwość prowadzenia zaawansowanych prac badawczych i rozwiązywania problemów praktycznie we wszystkich dziedzinach naszego życia, m.in. z zakresu medycyny, biotechnologii, fizyki, czy nawet astronomii.

Inwestycja wspomoże przy tym badania wdrożeniowe i przysłuży się komercjalizacji realizowanych przez naukowców projektów badawczych. Ale na jego budowie skorzystają nie tylko naukowcy i studenci PG.

– Prowadzimy rozmowy z władzami innych trójmiejskich uczelni na temat tzw. kolokacji, czyli przeniesienia ich serwerów do naszego centrum – mówi Mariusz Miler, kanclerz Politechniki Gdańskiej. – Budynek będzie służyć również biznesowi i przemysłowi na Pomorzu, ponieważ moc obliczeniowa superkomputera zapewni możliwość rozwoju w dziedzinie IT wielu firmom z Trójmiasta i regionu – dodaje.

Bazowy koszt realizacji projektu CK STOS to 156 mln zł, z czego 90,1 mln zł pochodzi ze środków unijnych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – pozyskanych dzięki zaangażowaniu w projekt Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego oraz Agencji Rozwoju Pomorza. Do tego doliczyć trzeba jednak również środki, za które uczelnia wyposaży centrum w dodatkowy sprzęt, w tym dodatkowe elementy superkomputera, który będzie mógł być ulepszany i rozwijany przez wiele lat. Całkowity koszt inwestycji sięgnie zatem nawet ok. 250 milionów złotych.

Docelowo: najszybszy superkomputer w Polsce

Na parterze budynku, wraz ze specjalną częścią, czyli tzw. bunkrem z zespołem serwerowni, znalazły się: hol, portiernia, showroom oraz pomieszczenia biurowe. Na 1. piętrze powstały biura z salą konferencyjną oraz zapleczem socjalnym i pomieszczenia techniczne. Poziom 2. i 3. to biura, ale także m.in. wentylatornia oraz urządzenia chłodnicze.

– Metraż budynku to ok. 13 tys. m kw., a jego kubatura to ponad 62 tys. m sześc. – wylicza Dominik Kardynał, kierownik budowy z firmy NDI. – Geometria budynku była mocno skomplikowana, co na pewno nie ułatwiało prac budowlanych. Wszystkie pomieszczenia musiały być przy tym wykończone niemal „pod klucz”, tak żeby zachować odpowiednie parametry w zakresie temperatur i czystości, szczególnie dla montowanej w budynku elektroniki – dodaje.

Serwerownie to serce budynku, które musi spełniać najwyższe standardy bezpieczeństwa, m.in. chronić zgromadzone tam dane przed ogniem, wodą, czy nawet polem elektromagnetycznym. Superkomputer wymaga przy tym ciągłego chłodzenia oraz utrzymania stałej temperatury i wilgotności powietrza, a źródłem chłodu technologicznego dla całego budynku będzie pięć zewnętrznych agregatów wody lodowej. Bezpieczeństwo i ciągłość dostarczania energii zapewnią z kolei dwa ogromne agregaty prądotwórcze. Aby je dostarczyć i zamontować na dachu wykorzystano ogromny dźwig, ponieważ każdy z agregatów waży 40 ton.

– To najnowocześniejsza i najbezpieczniejsza serwerownia w Europie – mówi Mariusz Miler, kanclerz PG. – Spełnia wymagania tzw. TIER-u III z elementami IV, a to najwyższe możliwe poziomy zabezpieczenia dla centrów służących przechowywaniu danych. Dzięki temu w każdej chwili możemy przeprowadzić wszelkie prace serwisowe czy naprawcze bez wyłączania serwerowni. Ukoronowaniem inwestycji będzie rozbudowa superkomputera do mocy obliczeniowej ok. 10 petaflopsów, czyli największej w kraju.

W duchu Green Computing

Obiekt posiada w pełni zintegrowany system bezpieczeństwa oparty o systemy kontroli dostępu, monitoringu wizyjnego, jak również system włamania i napadu. Wszystkie systemy integruje i zarządza nimi specjalny serwer. Centrum powstało w oparciu o założenia Green Computing, tak, by maksymalnie ograniczyć wpływ działań IT na środowisko, ale jednocześnie podnieść wydajność energetyczną sprzętu i laboratoriów.

– Realizacja tego obiektu była wyzwaniem. Jest on jedyną tak dużą serwerownią na prąd stały, a część urządzeń została zaprojektowana specjalnie dla tego obiektu i są to absolutne prototypy – mówi Michał Sadowski, dyrektor ds. realizacji projektu z firmy NDI. – Aktualnie prace budowlane i wyposażeniowe są już zakończone i jesteśmy na etapie zgłaszania tego faktu odpowiednim służbom. Kolejnym krokiem będzie złożenie wniosku o pozwolenie na użytkowanie – dodaje.