Fahrenheit według Targońskiego. Konkurs rozstrzygnięty

Marek Targoński, nauczyciel rzeźby na gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych zaproponował najlepszą zdaniem jury koncepcję na upamiętnienie Daniela Gabriela Fahrenheita na Politechnice Gdańskiej. Interaktywne dzieło zostanie odsłonięte na dziedzińcu północnym noszącym imię wybitnego gdańszczanina podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego 2012/2013.

Proponowany projekt składa się z dwóch instalacji przypisanych do istniejących nisz okiennych.

W centralnym punkcie lewej niszy ma się znaleźć litera F odwołująca się do oznaczenia skali pomiaru temperatury opracowana jako renesansowy znak graficzny. Jednocześnie od strony technicznej instalacja miałaby przypominać termometr D.G. Fahrenheita. Elementem znaku są bowiem szklane kolby, ale w kształcie ornamentowych spiral zakończone bańkami, wypełnione czerwoną i niebieską cieczą, np. alkoholem, dzięki czemu wraz ze zmianą temperatury zmieniałby się poziom cieczy w rurkach.

Dla niszy prawej autor proponuje interaktywną instalację złożoną z ekranu eksponowanego na ścianie i interfejsu w postaci rzeźby psa siedzącego na posadzce dziedzińca. Dla Targońskiego odczucia związane z dotykiem zimnego psiego nosa stanowią metaforę sensualnego odczuwania temperatury. Interakcja miałyby się odbywać na dwóch poziomach. Dotykanie nosa oraz głaskanie głowy zwierzęcia uruchamiałyby zmiany na krystalicznym ekranie niszy okiennej, jednocześnie pozwalałyby zwiedzającemu odczuć zjawisko temperatury w sposób bezpośredni.

Na ekranie wyświetlane mogą być różne obrazy, również domniemany portret Fahrenheita, skomponowany jako wypadkowa wielu innych portretów współczesnych wielkiemu fizykowi.

Interaktywność i inżynierskie podejście do projektu podoba się rektorowi Politechniki Gdańskiej. – Widzę tu wielu ciekawych elementów – sztuki, pięknej kompozycji, liczy się oczywiście interaktywność, która pachnie mi elektroniką – mówił prof. Henryk Krawczyk, przypominając, że jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół informatyki. – Cieszę się, że drugie artystyczne dzieło realizowane na dziedzińcach politechniki jest również związane z techniką. Relief Heweliusza usytuowany na dziedzińcu południowym zawiera obrotową mapę nieba naszpikowaną mechaniką. Teraz będziemy mieli dzieło wykorzystujące nowoczesne technologie.

Ogłoszenie wyników konkursu odbyło się we wtorek, 21 lutego. Według skali punktowej Targoński miażdżąco wyprzedził czterech konkurentów. W nagrodę otrzyma 5 tys. zł oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki. Dzieło ma kosztować nie więcej niż 100 tys. zł.

Sąd konkursowy przyjął dwa główne kryteria oceny pracy konkursowej. Po pierwsze liczyła się oryginalność rozwiązania plastycznego i czytelność przesłania. Bardzo istotne było też umiejętne wkomponowanie projektu w istniejącą przestrzeń.

– Zgodnie z oczekiwaniami zamawiającego nagrodzona praca jest współczesnym komentarzem do dzieła wybitnego uczonego – odczytał werdykt sądu konkursowego prof. Krzysztof Wróblewski, sędzia referent, pracownik Katedry Sztuk Wizualnych. – W projekcie zaproponowano użycie nowoczesnych technologii umożliwiających interakcję.

Marek Targoński zaproponował niekonwencjonalne rozwiązanie plastyczne odnoszące się do wizerunku Fahrenheita, które uwzględniają niemożność stworzenia jedynego wiarygodnego portretu uczonego. Jednocześnie projekt swoją formą odnosi się do architektury dziedzińca i nadaje mu nowy charakter.

– Powstało autonomiczne dzieło – mówi prof. Jan Buczkowski, artysta malarz, prodziekan ds. twórczości na Wydziale Architektury PG. – Na pewno jest to coś, czym autor będzie mógł się pochwalić.

Jak podkreśla prof. Buczkowski projekt stanowi interpretację tego, czym się zajmował Fahrenheit. Wizerunek w tym przypadku jest mniej istotny. Ważniejsze jest to, co człowiek po sobie pozostawił.

– Przy okazji tego konkursu skorzystaliśmy z doświadczenia przy realizacji na Dziedzińca im. Heweliusza, kiedy przekonaliśmy się, że można odważniej, że warto śmiało poszukiwać pomysłu na upamiętnienie dzieła człowieka – dopowiada profesor. – Zwycięski projekt jest interesujący sam w sobie i z tego się cieszymy. Jeżeli sprowokuje dyskusję, to bardzo dobrze.

 Skład sądu konkursowego

• prof. dr hab. inż. Henryk Krawczyk, rektor Politechniki Gdańskiej
• dr hab. art. malarz Jan Buczkowski, prodziekan ds. twórczości Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej
• prof. Andrzej Januszajtis, pierwszy dziekan Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej PG, emerytowany nauczyciel akademicki, pasjonat i znawca dziejów Gdańska
• Adam Koperkiewicz, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska
• dr hab. art. mal. Krzysztof Wróblewski, sędzia referent, adiunkt na Katedrze Sztuk Wizualnych Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej